Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan özete göre ipotekli satış adetleri ve toplam kredi satışları içindeki payı azalmaya devam ediyor.

İpotek satışlarının toplam gayrimenkul satışlarına oranı Ocak-Ekim 2023 döneminde %16,7'ye geriledi. Bu oranın 2022 yılında yüzde 18,9, 2021 yılında yüzde 19,7, 2020 yılında yüzde 38,2, 2019 yılında yüzde 24,7, 2018 yılında ise yüzde 20,1 olduğu görüldü. 2013'ten 2017'ye kadar ipotekli satış oranı %33'ü aştı. 130 ayda yalnızca yedi kez tek haneli rakamlara ulaştı.

Ekim ayında ipotekli konut satışları, ekonomik liderlerin enflasyonla mücadele etmeye çalışmasıyla birlikte tarihteki en düşük olan ikinci aylık rakama ulaştı.

Ekim ayında satılan toplam adet 93.000.761 adet, taahhüt edilen adet ise 5 bin 577 olup, toplam satılan adetin %5,9'unu oluşturdu. Aralık 2018'de konut kredisi satışları %5,2 ile tüm zamanların en düşük seviyesine ulaşırken, Kasım 2018'de satılan konut sayısı 5.324 adede çıktı.

İstatistikler Ocak 2013'te yayınlanmaya başladığından bu yana, toplam ipotek satışlarının yüzdesi son 130 ayda yalnızca yedi kez tek haneli rakamlarda gerçekleşti. Bu dönemler ise, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık 2018, Ocak 2019 ve Eylül ve Ekim 2023 dönemleridir. Toplam ipotekli satışların yüzdesi ise geri kalan 123 ayda çift haneli rakamlarda gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na (TCMB) göre, bankaların sunduğu ağırlıklı ortalama konut kredisi faiz oranı 26 Mayıs'ta yüzde 19,34'ten 3 Kasım'da yüzde 41,67'ye yükseldi.

“Mevduat yatırımcılar için daha cazip hale geliyor.”

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Sefer Şener, konula ilfili yaptığı değerlendirmesinde seçim öncesinde düşük faiz oranlarından yararlanarak mayıs ayında konut kredilerinin yıllık ortalama faiz oranının yüzde 20 civarında olduğunu ancak bu yıl ABD'nin Yeni Ekonomi Yönetimi'nin TCMB'ye yönelik sıkılaştırma tedbirlerine paralel olarak %40'ın üzerinde artış gösterdiğini söyledi.

Bu gelişme nedeniyle ipotekli satışlarda yaşanan düşüşe değinen Prof. Dr. Sefer Şener, şu açıklamayı yaptı:

"Toplam ipotekli satışların payı her zaman çift haneli iken, uygulanan yeni ekonomi yönetimi politikaları ve sıkılaştırıcı tedbirlerle son üç ayda düşüş gösterdi. Hatta faiz oranları konut kredilerinin de önemli bir kısmını oluşturuyor. Öte yandan; Mevduat faizlerinin artması etkili oluyor.Yüksek faiz, elde para Bu da mevcut insanı mevduata yöneltiyor.Yani birincisi, yüksek kredi faizleri nedeniyle konut pahalılaşıyor.İkincisi, yatırımcısı olan insanlar paralarını mevduata yatırmayı tercih ediyor. Mevduat faiz oranlarının yüksek olması nedeniyle bankalar vbütün bunların dışında konut yatırımı enflasyon sebebiyle cazibe durumunu kaybetmeye başladı. Yani gayrimenkul almaya gücü yetenler bile bu parayla kira gelirinden daha yüksek gelir elde edebilecekleri mevduata yöneliyor."

Prof. Dr. Şener, açıklamasının devamında kredili konut talebinde azalmanın devam edeceğini de ifade etti.